طلاق در قوانین ایران

طلاق در قوانین ایران در این مقاله مورد بررسی قرار می گیرد.

ازدواج پیوندی است بین یک زن و مرد که نقاط مشترک زیادی را در یکدیگر می بینند و به هم علاقه مند شده و این پیوند در میان آنها شکل می گیرد. گاهی این پیوند سالهای طولانی و تا پایان عمر زوجین تداوم می یابد و گاهی نیز این علاقه پس از مدتی رفته رفته از جانب یکی از طرفین و یا هر دو زوجین تحلیل رفته و در شرایط خاصی امکان ادامه پیدا نمی کند. در چنین شرایطی زن و شوهر گاهی بصورت انفرادی و گاهی با توافق یکدیگر اقدام به طلاق و جدائی می نمایند.

در قوانین کشورهای مختلف که طلاق را مجاز شمرده اند این موضوع به چند شکل تعریف شده است:

دسته اول : طلاق را حق مرد دانسته و تصمیم گیری در این زمینه را به مرد واگذار نموده اند و هیچ اختیاری به زن در این زمنیه داده نشده است.

دسته دوم : نکاح را قراردادی بین زن و مرد می دانند و قائل هستند به اینکه هر یک از مرد و زن که این پیمان را با هم بسته اند حق دارند آن را برهم بزنند.

دسته سوم : نکاح را قراردادی می دانند که همچون سایر معاملات ، دو طرف به مفاد آن پایبند بوده و طرفین به تراضی می توانند این قرارداد را برهم بزنند.

گروه چهارم : خانواده را یک سازمان حقوقی می دانند که انحلال آن فقط به حکم قانون و بوسیله دادگاه امکان پذیر است. زن و شوهر با اختیار و انتخاب خود و با آزادی کامل اقدام به ازدواج می نمایند ولی برای برهم زدن این ازدواج و رابطه قانون حاکم است و بنابراین طلاق عملی است قضایی که تنها به حکم دادگاه امکان پذیر است.

طلاق در اسلام :

بر طبق قوانین اسلام مرد اختیار دارد هر زمان که بخواهد زن خود را طلاق بدهد. زن نیز حق دارد در موارد خاص مانند غیبت طولانی شوهر و استنکاف و عجز او از دادن نفقه و مواردی از این قبیل از دادگاه درخواست طلاق بنماید. در عقدنامه های رسمی تعدادی شروط ضمن عقد وجود دارد که در صورت امضاء آنها توسط شوهر ، به زن این امکان را می دهد تا در صورت تخلف شوهر از موارد خاصی که در این شروط گنجانده شده است بتواند با مراجعه به دادگاه درخواست طلاق نموده و حکم طلاق از دادگاه دریافت نماید و پس از آن با مراجعه به دفتر ثبت طلاق اقدام به طلاق نموده و خود را مطلقه نماید. ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی می گوید:  مرد می تواند با رعایت شرایط مقرر در این قانون با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق همسرش را بنماید. و در تبصره این ماده چنین آمده است:

تبصره- زن نیز می تواند با وجود شرایط مقرر در مواد (۱۱۱۹)، (۱۱۲۹) و (۱۱۳۰) این قانون، از دادگاه تقاضای طلاق نماید. البته باید متذکر شویم که بر طبق قوانین ایران طلاق مختص ازدواج دائم است و در ازدواج منقطع با انقضاء مدت تعیین شده یا بذل مدت توسط شوهر ازدواج منحل شده و نیاز به طلاق ندارد. ماده ۱۱۳۹ – طلاق مخصوص عقد دائم است و زن منقطعه با انقضای مدت یا بذل آن از طرف شوهر از زوجیت خارج می‌شود.

انواع طلاق:

الف _ طلاق رجعی

طلاق رجعی طلاقی است که تا پایان مدت عده زن ، شوهر حق رجوع دارد و می تواند به همسر خود بازگردد بدون نیاز به انجام ازدواج. در طلاق رجعی مرد مهریه همسر خود را می دهد و اقدام به طلاق می کند.

ب _ طلاق بائن

طلاق بائن طلاقی است که در آن برای شوهر حق رجوع وجود ندارد و با وقوع آن نکاح بطور قطعی منحل می شود. در این نوع طلاق در صورتی که مرد پس از جدائی پشیمان شود در صورت موافقت زوجه ، می تواند پس از گذشت ایام عده طلاق ، دوباره با همسر سابق خود ازدواج نماید.

  • طلاق بائن چند نوع است:

1 – طلاق خلع

طلاق خلع آن است که زن به خاطر کراهتی که از شوهر خود دارد در مقابل مالی که به او می دهد طلاق می گیرد این مال می تواندعین مهر یا معادل آن و یا بیشتر و یا کمتر از مهر باشد.

در ماده ۱۱۴۶ آمده است: طلاق خلع آن است که زن بواسطه کراهتی که از شوهر خود دارد در مقابل مالی که به شوهر می‌دهد طلاق می‌گیرد اعم از اینکه مال‌ مزبور عین مهر یا معادل آن و یا بیشتر و یا کمتر از مهر باشد.

2 – طلاق مبارات

در این نوع طلاق زن و شوهر ، هر دو از یکدیگر کراهت داشته و مایل به ادامه زندگی با یکدیگر نیستند و زن مالی را که زائد بر میزان مهریه نیست به مرد می دهد و طلاق می گیرد.

ماده ۱۱۴۷ – طلاق مبارات آن است که کراهت از طرفین باشد ولی در این صورت عوض باید زائد بر میزان مهر نباشد.

البته طلاق بائن اقسام دیگری هم دارد که در ماده 1145 قانون مدنی به شرح زیر آمده است:

ماده ۱۱۴۵ – در موارد ذیل طلاق بائن است:

1-طلاقی که قبل از نزدیکی واقع شود

2-طلاق یائسه

3-طلاق خلع و مبارات مادام که زن رجوع بعوض نکرده باشد

4-سومین طلاق که بعد از سه وصلت متوالی به‌عمل آید اعم از این که وصلت در نتیجه رجوع باشد یا در نتیجه نکاح جدید.

کسانی که در خارج از ایران تصمیم به درخواست طلاق (طلاق در کانادا) می گیرند در صورتی که طلاق با توافق زوجین باشد ابتدا باید نسبت به انجام طلاق محلی در هر کشوری که سکونت دارند اقدام نموده و سپس طلاق شرعی انجام شود و پس از آن با ارسال مدارک خود به دفتر نمایندگی ایران در آن کشور نسبت به ثبت رسمی طلاق ایرانی اقدام نمایند اما در صورتیکه طلاق به درخواست یکی از زوجین باشد و طرف دیگر حاضر به همکاری در این زمینه نباشد درخواست کننده فقط می تواند در داددگاه های ایران اقدام به درخواست طلاق نماید و اگر امکان حضور خود شخص درایران نباشد با ارسال یک وکالتنامه رسمی طلاق به شخصی در ایران این کار توسط وکیل ایشان قابل انجام و پیگیری می باشد.